---

บทคัดย่อ

สัตว์เคี้ยวเอื้องสามารถใช้ประโยชน์จากอาหารเยื่อใยที่เป็นองค์ประกอบในพืชเพื่อเป็นแหล่งพลังงานได้ เนื่องจากการทำงานร่วมกันระหว่างจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในกระเพาะรูเมน (แบคทีเรีย, เชื้อรา และ โปรโตซัว) แบคทีเรียเป็นจุลินทรีย์ที่มีบทบาทสำคัญในการย่อยสลายเยื่อใย เนื่องจากมีประชากรและกิจกรรมการทำงานมากกว่าจุลินทีรย์ชนิดอื่น โดยแบคทีเรียที่ย่อยสลายเซลลูโลสเป็นจุลินทรีย์กลุ่มหลักที่ทำหน้าที่ย่อยสลายเยื่อใยในสัตว์เคี้ยวเอื้อง ได้แก่ Fibrobacter succinogenes, Ruminococcus albus, Ruminococcus flavefaciens และButyrivibrio fibrisolvens กระบวนการหมักย่อยเยื่อใยในกระเพาะรูเมนทำให้ได้ผลผลิตสุดท้ายเป็นเซลล์จุลินทรีย์และกรดไขมันที่ระเหยได้ง่าย ซึ่งเป็นแหล่งโปรตีนและพลังงานที่สำคัญของสัตว์เคี้ยวเอื้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการให้ผลผลิตเนื้อและนม เนื่องจากประสิทธิภาพการย่อยสลายเยื่อใยในกระเพาะรูเมนมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประสิทธิภาพการผลิตสัตว์เคี้ยวเอื้อง ดังนั้น การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการทำงานของจุลินทรีย์ที่ย่อยสลายเยื่อใยในกระเพาะรูเมนจึงมีความสำคัญ เพื่อเป็นแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการการใช้ประโยชน์ของเยื่อใยและประสิทธิภาพในการให้ผลผลิตของสัตว์เคี้ยวเอื้อง คำสำคัญ: แบคทีเรียที่ย่อยสลายเยื่อใย, จุลินทรีย์ในกระเพาะรูเมน, สัตว์เคี้ยวเอื้อง

Abstract

Ruminant animals are able to use plant fiber as an energy source because of a symbiotic relationship with microbes in the rumen (bacteria, fungi and protozoa). Rumen bacteria play a particularly important role in the biological degradation of plant fiber because of their much larger biomass and higher activity. Among rumen bacteria, cellulolytic bacteria mostly important in fiber digestion and utilization including Fibrobacter succinogenes, Ruminococcus albus, Ruminococcus flavefaciens and Butyrivibrio fibrisolvens. The degradation and fermentation of fiber by cellulolytic bacteria contributes to microbial yield and volatile fatty acids which are an important source of protein and energy to the host animal, especially for meat and milk production. Efficiency of fiber digestion in ruminants is critically important to the productive efficiency of the ruminant animals. Therefore, the factors regulate ruminant fiber digestion by ruminal cellulolytic bacteria should be understood in detail to maximize the functions of fiber utilization and improve productive efficiency in ruminant animals. Keywords: cellulolytic bacteria, rumen microorganism, ruminants