---

บทคัดย่อ

ศึกษาอิทธิพลของสารควบคุมการเจริญเติบโตที่มีผลต่อการขยายพันธุ์แก่นตะวันด้วยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ โดยวางแผนการทดลองแบบ 4x4 Factorial in Completely Randomized Design (Factorial in CRD) การทดลองประกอบไปด้วย NAA 4 ระดับ (0 1 2 และ 3 มิลลิกรัมต่อลิตร) และ BA 4 ระดับ (0 1 2 และ 3 มิลลิกรัมต่อลิตร) มีจำนวนซ้ำทั้งหมด 10 ซ้ำ ผลการทดลองพบว่า หลังจากเพาะเลี้ยงเป็นเวลา 6 สัปดาห์ สามารถชักนำให้เกิดการพัฒนาได้ 2 รูปแบบ คือ 1. การพัฒนาเป็นต้นที่สมบูรณ์ สูตรอาหารที่เหมาะสม ได้แก่ การเพาะเลี้ยงบนอาหารสังเคราะห์สูตร MS ที่ไม่เติม NAA และ BA มีการพัฒนาและเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วมีความสูงเฉลี่ยของต้น จำนวนใบ และความยาวใบ เฉลี่ยมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ อาหารสังเคราะห์สูตร MS ที่เติม BA 2 มิลลิกรัมต่อลิตร เพียงอย่างเดียว รูปแบบ 2 คือ การพัฒนาเป็นแคลลัส พบว่า สูตรอาหารที่พัฒนาเป็นแคลลัสได้ดีที่สุด มีขนาดและน้ำหนักของแคลลัสมากที่สุด คือ อาหารสังเคราะห์สูตร MS ที่เติมNAA 3 มิลลิกรัมต่อลิตร รองลงมาได้แก่ อาหารสังเคราะห์สูตร MS ที่เติม NAA 3 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับ BA 2 มิลลิกรัมต่อลิตร คำสำคัญ : แก่นตะวัน สารควบคุมการเจริญเติบโต การขยายพันธุ์โดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช

Abstract

The effects of growth regulators on micropropagation of Jerusalem Artichoke (Helianthus tuberosus L.) were studied. The experiment was laid out in 4x4 factorial in CRD. The experiment consisted of four levels of NAA (0, 1, 2 และ 3 mg NAA/l) and four levels of BA (0, 1, 2 และ 3 mg BA/l) with 10 replications. The results showed that after 6 weeks of culture, the explants developed into 2 types i.e. complete plant regeneration and callus induction. 1) complete plant regeneration: the axillary bud explants cultured on MS medium (without NAA and BA) gave the highest average height, leaf number and leaf length. This was followed by MS medium supplemented with 2 mg/l BA. 2) callus induction: the axillary bud explants cultured on MS medium supplemented with 3 mg/l NAA gave the highest callus size and weight. The second best result was obtained from MS medium supplemented with 3 mg/l NAA and 2 mg/l BA. Key Word : Jerusalem Artichoke, growth regulators, micropropagation