---

บทคัดย่อ

ศึกษาการยืดอายุการเก็บรักษาผลพุทราจากสารสกัดพืชสมุนไพร โดยวางแผนการทดลองแบบ 3*4 Factorial in Randomized Complete Block Design (Factorial in RCBD) +1 แบ่งเป็น 2 ปัจจัย ดังนี้ ปัจจัย A คือ สารสกัดจากพืชสมุนไพร 3 ชนิด ได้แก่ a1 = ขมิ้นชัน a2 = ไพล a3 = กระเทียม ปัจจัย B คือ ความเข้มข้นของสารสกัด ได้แก่ b1 = 3% b2 = 5% b3 = 7% b4 = 9% ปรียบเทียบกับไม่เคลือบสาร ผลการทดลองพบว่า การใช้สารสกัดจากไพล 9% มีประสิทธิภาพดีที่สุด เนื่องจาก มีความแน่นเนื้อของผล ปริมาณของแข็งที่ละลายน้ำได้ ปริมาณกรดที่ไตเตรทได้ และอายุการเก็บรักษาเฉลี่ยมากที่สุด คือ 27.42 กก./ตร.ซม. 8.60 ˚Brix 0.33 % และ 16 วัน ตามลำดับ รองลงมาได้แก่ การใช้สารสกัดจากขมิ้นชัน 9% มีอายุการเก็บรักษา 16 วัน เท่ากัน แต่มีความแน่นเนื้อของผล ปริมาณของแข็งที่ละลายน้ำได้ และปริมาณกรดที่ไตเตรทได้เฉลี่ย รองลงมา ในขณะที่กลุ่มทดลองอื่นๆ มีอายุการเก็บรักษาแตกต่างทางสถิติ และมีค่าเท่ากัน คือ 12 วัน ดังนั้นหากต้องการยืดอายุการเก็บรักษาผลพุทรา โดยใช้สารสกัดจากสมุนไพร แนะนำให้ใช้สารสกัดจากไพล ความเข้มข้น 9% มีความเหมาะสมมากที่สุด คำสำคัญ: พุทรา อายุการเก็บรักษา ขมิ้นชัน ไพล กระเทียม

Abstract

Study on extending the shelf life of jujube fruit from herbal plant extracts. The experiment compose of 3*4 Factorial in Randomized Complete Block Design (Factorial in RCBD) +1 divide into 2 factors as follows: Factor A was extracts from 3 types of herbal plant extracts: a1 = Turmeric, a2 = Phlai, a3 = Garlic, Factor B was the concentration of extracts, namely b1 = 3%, b2 = 5%, b3 = 7% and b4 = 9% compared with no coating. The results indicated that using 9% phlai extract was the most effective because of the highest average firmness of the fruit (27.42 kg/cm2), total soluble solids (8.60 oBrix), titratable acidity (0.33%) and shelf life (16 days), followed by using 9% turmeric extract had the same shelf life of 16 days, but the average of fruit firmness texture, total soluble solids and titratable acidity were next, while the other experimental groups had a shelf life statistically different and had the same value, which was only 12 days. Therefore, if you wanted to extend the shelf life of jujube fruit from herbal plant extracts, using 9% phlai extract was the most suitable. Keywords: Jujube, Storage-life, Turmeric, Phlai, Garlic